Uitoefening van de rechten ten aanzien van het Schengen Informatiesysteem, Europol en Interpol

De personen van wie de gegevens worden verwerkt in het SIS, genieten een recht van inzage, rechtzetting of wissen voor de onjuiste gegevens en gegevens die op onwettige wijze worden opgeslagen.

Ze kunnen deze rechten uitoefenen in om het even welke Schengen lidstaat en overeenkomstig het nationale recht van de betrokken staat: de Gids voor de uitoefening van het recht van toegang tot het SIS bevat een gedetailleerde beschrijving van de te volgen procedure evenals de contactgegevens van de voor elke Schengen lidstaat bevoegde autoriteiten.

Verschillende Belgische autoriteiten kunnen een Schengensignalering aanvragen. Het gaat bijvoorbeeld om een signaleringsaanvraag afkomstig van de Dienst Vreemdelingenzaken (administratieve beslissing tot weigering van binnenkomst of verblijf op het Schengengrondgebied), van een bevoegde gerechtelijke autoriteit of van een politiedienst.

De signaleringen worden in het SIS opgenomen door het SIRENE-bureau dat deel uitmaakt van de federale politie.

Verzoeken met betrekking tot een signalering voor weigering van toegang en verblijf van onderdanen van derde landen of voor terugkeer op grond van een administratieve beslissing van de Belgische Dienst vreemdelingenzaken (Verordeningen 2018/1860 en 2018/1861) moeten naar het volgende adres worden gezonden:

Dienst Vreemdelingenzaken
Bureau CSIS
Pachecolaan 44, 1000 Brussel
E-mail: csis@ibz.fgov.be

Zo de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) niet antwoordt binnen de maand na ontvangst van uw vraag of zo dit antwoord u geen voldoening schenkt, kunt u een klacht indienen bij de Gegevensbeschermingsautoriteit.

Heeft uw vraag betrekking op een andere signalering van de Belgische autoriteiten (in het kader van de politionele en gerechtelijke samenwerking in strafzaken), dan moet u die richten aan het Controleorgaan op de politionele informatie (COC).

Het gaat om signaleringen betreffende:

• Een aanhouding met het oog op overlevering of uitlevering (artikel 26 van Verordening 2018/1862)
• Een vermiste persoon vinden (artikel 32 van Verordening 2018/1862)
• Een persoon terugvinden met als doel uw medewerking mogelijk te maken in het kader van een gerechtelijke procedure (artikel 34 van Verordening 2018/1862)
• Een onopvallende of gerichte controle (artikel 36 van Verordening 2018/1862)
• Voorwerpen met het oog op inbeslagneming of gebruik als bewijsmateriaal in een strafprocedure (artikel 38 van Verordening 2018/1862)
• Onbekende personen die worden gezocht met het oog op identificatie uit hoofde van nationaal recht (artikel 40 van Verordening 2018/1862)

U kunt uw verzoek aan het Controleorgaan op de politionele informatie overmaken naar het volgende adres:

Controleorgaan op de politionele informatie
Leuvenseweg 48, 1000 Brussel
E-mail: info@controleorgaan.be

Voor de doeleinden van politionele en gerechtelijke samenwerking in strafzaken kent België een systeem van onrechtstreekse toegang. Dit betekent dat het verzoek moet worden gericht aan het Controleorgaan, dat de gegevens zal controleren om de rechtmatigheid van de verwerking ervan in het kader van het SIS te waarborgen. Op grond van de Belgische Wet Gegevensbescherming (30 juli 2018) kan en zal het Controleorgaan de betrokkene (de verzoeker dus) enkel kunnen meedelen dat "de nodige verificaties zijn uitgevoerd".

Het systeem van onrechtstreekse toegang houdt ook in dat een verzoek niet rechtstreeks aan een Belgische politiedienst of aan het Belgische SIRENE-bureau kan worden gericht.

Belangrijk: er zijn ontvankelijkheidsvoorwaarden van toepassing voor de aanvragen die bij de Dienst Vreemdelingenzaken en het Controleorgaan op de politionele informatie worden ingediend met het oog op de uitoefening van rechten, met name:

• De aanvraag moet schriftelijk worden ingediend en moet zijn gedateerd en ondertekend door de betrokkene of zijn/haar advocaat.
• De betrokkene moet ook zijn/haar identiteit bewijzen door bij de aanvraag een kopie van de voor- en keerzijde van een identiteitsbewijs te voegen.
• Een advocaat moet zijn hoedanigheid aantonen en bij de aanvraag het mandaat voegen dat hij van zijn klant heeft gekregen.
• De aanvraag moet duidelijk het doel van de aanvraag vermelden, met indien mogelijk nauwkeurige vermelding van het type signalering waarop de aanvraag betrekking heeft.

Indien deze elementen ontbreken, kan de aanvraag niet ontvankelijk worden verklaard.

Elke persoon geniet een recht van inzage, rechtzetting, wissen en beperking ten aanzien van zijn/haar door Europol verwerkte gegevens.

Het COC speelt een (beperkte) rol in het kader van de verzoeken van burgers met betrekking tot de uitoefening van hun rechten ten aanzien van Europol, vermits dergelijke verzoeken ook bij het COC kunnen ingediend worden. Indien de burger ervoor opteert om zijn/haar rechten via het COC uit te oefenen, zorgt het COC voor de verdere doorzending naar en behandeling van de aanvraag door Europol. Het COC komt hierin verder niet meer tussen.

U kunt uw verzoek echter ook rechtstreeks en onmiddellijk bij Europol indienen (zie: Right of access | Europol (europa.eu)).

Wij verwijzen in dit verband eveneens naar de gids met betrekking tot de uitoefening van het toegangsrecht samengesteld door het CSC.

Een betrokkene kan zijn/haar rechten ten aanzien van Interpol uitoefenen door zich te richten tot de Controlecommissie bestanden van Interpol (CCF).

Artikel 18 van het Interpol reglement over de gegevensverwerking (enkel beschikbaar in één van de werktalen van Interpol) stelt inderdaad dat “Elke persoon of entiteit het recht [heeft] zich rechtstreeks te wenden tot de Controlecommissie van de INTERPOL bestanden voor toegang tot haar in het Informatiesysteem van INTERPOL verwerkte gegevens, en/of voor de rechtzetting of het wissen van zulke gegevens.” (vrije vertaling)

Het Interpol reglement over de gegevensverwerking (versie 2019) is beschikbaar op de website https://www.interpol.int/en in het Frans, het Engels, het Arabisch en het Spaans.

Op die website wordt uitgelegd hoe een aanvraag ingediend kan worden bij de Controlecommissie bestanden. Daar vindt u een aantal standaardformulieren in één van de werktalen van Interpol (cf. supra). Het ingevulde formulier kan per e-mail naar CCF@interpol.int gestuurd worden of per post naar volgend adres: Commission for the Control of INTERPOL’s Files, Quai Charles de Gaulle, 200 à 69006 Lyon, France.